1)سه کلمه برای کودک بیان میکنیم وازاومیخواهیم پس از این که هر سه کلمه را گفتید انهارا بازگو کند.سپس چهارکلمه و به همین ترتیب پیش بروید تامطابق رشد سنی و طبیعی خویش ازحافظه ی شنیداری برخوردارشود2)یک جمله برای کودکک بگویید و ازاوبخواهید انرا تکرار کند.وسپس دوجمله بگویید تا انهارا تکرار کند3)تمرینات 1و2 را انجام دهید اما این بار دانش اموزان ترتیب گفتن کلمات را رعایت کند دراین صورت توالی شنیداری اونیزتقویت خواهدشد.4)چند دانش اموز را کنارهم بنشانید و ازانها بخواهید این بازی را ترتیب دهند نفراول یک کلمه بگوید و نفر دوم همان کلمه را تکرار کرده و کلمه دیگری را که مناسب است به ان اضافه کند و به همین ترتیب پیش بروید5)همان بازی راپیش بروید اما این بار به جای استفاده ازیک کلمه ,دانش اموز ازیک جمله استفاده کند 6)به کودک چند دستوربدهید وازاوبخواهید ان دستور ات را به ترتیب اجرا کند این تمرین علاوه برحافظه ی شنیداری ,توانایی حرکتی شنیداری ,توانایی حرکتی شنیداری و حافظه ی شنیداری را تقویت میکند

سمانه فضلی/کارشناس آموزش ابتدایی/آموزگار

1)تصاویری مشابه ای را رسم میکنیم و ازکودک می خواهیم دور یکی از اشکال هندسی. که ما مشخص میکنیم دایره ای رسم کند

2)کارت مقوایی به ابعاد 70×7سانتی متر تهیه میکنیم و جدولی رسم میکنیم درستون راست کارت یک حرف مینویسیم و در ستون سمت چپ کارت چندحرف وازجمله حرفی را که درسمت راست نوشته بودیم مینویسیم. سپس ازدانش اموزمیخواهیم که حرف سمت راست را درمیان حروف سمت چپ بیابد

3)کارت های مقوایی به همان صورت تهیه میکنیم و درسمت راست ان 'یک کلمه می نویسیم دانش اموز باید همان کلمه را ازبین کلماتی که درسمت چپ نوشته ایم پیدا کند.

4)کارت هایی به ابعاد همان صورت قبلی تهیه کنید. و روی آن حروف الفبا را درجهات مختلف مینویسیم. با ارائه هر کارت ازدامش اموز میخواههم که بدون چرخاندن کارت ,یکی ازحروف را که ما تعیین کرده ایم شناسایی نماید یا با مداد دور آن را دایره ای رسم کند

نقاشی ها یا طرح های را تدارک می بینیم که یک یا چند تصویر خاص دران پنهان شده باشد و ازدانش آموز میخواهیم تصویر مورد نظر را بیابد

5)کارت مقوایی به همان صورت تهیه کرده و در هر کارت سه  حروف به صورت درهم مینویسیم و از کودک میخواهیم تا دور حرف خاصی را که تعیین میکنیم ,دایره رسم کند

6)یک صفحه ازکتاب درسی دانش اموز را انتخاب کرده و ازاومیخواهیم. دور حرف خاصی را که تعیین میکنیم دایره رسم کند

7)می توان ازمعمای کلمات استفاده کرد مثلا ان کدام کلمه است که چهارحرف دارد و نام یک حیوان است. دو حرف اول و دو حرف اخر هر کدا م نا م یکی از شهر های ایران است

8)شکل های مختلف هندسی را که بخشی از آن رسم نشده دراختیار کودک قرارمی دهیم تا انهارا تکمیل کند

9)طرح هایی ازحیوانات مختلف را که تکمیل نشده است در اختیار کودک قرارمیدهیم تا ان هارا تکمیل کند

10)کارت مقوایی تهیه کرده و حروف مختلف را به صورتی ناقص روی آنها مینویسیم و ازدانش اموز میخواهیم تا انهارا کامل کند

11)سه یاچهارنفر را به دانش اموز معرفی میکنیم و سپس وی باید به ترتیب آن هارا نشان دهد

12)جلوی دانش اموز می ایستیم و چند حرکت انجام میدهیم و سپس ازاومیخواهیم همان حرکت را به ترتیب انجام دهد

13)یک کارت مقوایی را که روی آن 3یا 4 حرف نوشته ایم. به دانش اموز نشان می دهیم ,وسپس کارت را مخفی کرده  از دانش آموزمیخواهیم حروفی را که دیده به ترتیب از سمت راست به چپ نام ببرد

14)یک کارت مقوایی را که روی ان 3کلمه نوشته شده است به دانش اموز نشان می دهیم ,سپس ان را مخفی کرده و از اومیخواهیم آن کلمات را به ترتیب بازگو کند .پس ازانجام موفقیت آمیز این تمرین ,کارت هایی با تعداد بیشتری ازکلمات را به وی نشان داده,همان تمرین را دنبال میکنیم.

15)چنددانش اموز را به حیاط مدرسه می اوریم قبلا روی موزاییک ها مربع هایی رسم کرده و روی هرمربع,یک حرف می نویسیم از یکی از دانش اموزان می خواهیم روی یکی ازحروف به دلخواه بایستد و بعد ازاندکی توقف ,روی حرف دیگری بایستد و به این ترتیب چهار حرف را ادامه دهد .ان گاه از دانش اموزان دیگر که برای تقویت توان توالی دیداری تحت آموزش هستند,میخواهیم تا حروفی را که وی ,روی انها توقف کرده به ترتیب نام ببرند.

سمانه فضلی/آموزگارابتدایی شهرستان آمل

املا ی بدون نقطه

1)دوتصویر را انتخاب کرده و یک به یک را درمعرض دید دانش اموز قرارمیدهیم و سپس تصویرها را مخفی میکنیم و ازاومیخواهیم که ان تصویرها را شرح دهد2)همان تمرین اول را انجام میدهیم اما این باربه جای. دوتصویر ,سه تصویر. را به وی نشان میدهیم اگر کودک قادربه یاداوری بود چهارتصویر را به وی نشان میدهیم .این تمرین را به همین ترتیب ادامه میدهیم ,تاحافظه دیداری کودک به حد طبیعی یا بالاتربرسد.3)یک تصویر نسبتامرکب را به دانش اموزمیدهیم وازاومیخواهیم تاکل و اجزای ان را به خاطربسپارد.پس ازاینکه کودک مدت زمانی ذا که خودش کافی میداند به تصویر دقت کرد ,تصویر را مخفی کرده و درمورد اجزای ان ازکودک سوال میکنیم.معمولا دردفعات اول ,بخشهای اندکی ازجزییات درحافظه ی دیداری اومی ماندو بخش هایی را بخاطرنمی اورد ,یا اشتباه پاسخ میدهد.وسپس همان تصویر را مجددا به وی نشان میدهیم وازاومیخواهیم دوباره ان را مشاهده کرده و اجزای انرا بخاطر بسپارد .با اندکی دقت درمی یابیم که این بار ,نوع و کیفیت نگاه کردن کودک ,با نحوه ی نگاه کردن کودک دفعه ی قبل او تفاوت دارد .4)تعدادی اسبا ب بازی یا ابزار دیگر را به کودک نشان میدهیم .سپس با پارچه ای روی انرا پوشانده و یکی ازوسایل را دور ازنظر کودک برداشته ازاومیخواهیم وسیله ی مورد نظر را معرفی کند5)مجموعه ی محدودی از اشیا را به ترتیب خاصی می چینیم و از دانش اموز می خواهیم نام و ترتیب قرار گرفتن آنهارا بخاطر بسپارد .سپس چشمان انرا می بندیم و جای چندوسیله را باهم عوض میکنیم بعد ازوی میخواهیم اشیارا به ترتیب قبلی بچیند.4)چند کارت مقوایی به ابعاد 10×سانتی متر تهیه کرده و برروی هرکدام یک واژه مینویسیم .کارت هارابه دانش اموز میدهیم تا واژه ها را به خاطر بسپارد .سپس کارت ها را ازاوگرفته و دور ازدید وی ,یکی دوتا کارت را برمی داریم .سپس ازاومیخواهیم تا کارت هایی را که برداشته ایم نام ببرد. 8)

پس ازاین که به مدت چند روز و روزانه حدود 15دقیق تمرین های قبلی را انجام دادیم کارت مقوایی 10×7سانتی متر تهیه میکنیم واژه ای که دیکته صحیح انهانیاز به تمرین حافظه دیداری دارد انتخاب کرده و هر واژه را روی یک کارت مینویسیم .ابتدا یک کار را به کودک نشان می دهیم تا به اندازه کافی نگاه کند .سپس کارت را مخفی کرده وازاو میخواهیم دیکته ی ان واژه را با استفاده ازانگشت خود درهوا بنویسد پس از این که وی درانجام این تمرین ازخودموفقیت نشان داد دو کارت را پی درپی به اونشان میدهیم و سپس میخواهیم با انگشت دیکته ی هر دوی انها را درهوا بنویسد با انجام این تمرین روزانه به مدت 10 الی 20 دقیقه حتی پس ازگذشت یک هفته ,دانش اموز پیشرفت محسوسی را در درس دیکته نشان خواهد داد

9)پس ازانجام تمرین فوق میتوان کارت مقوایی تهیه کرد و دران هم خانواده نوشت این تمرین موجب میشود که علاوه بر تقویت حافظه ی دیداری ,کودک درک کند که این کلمات یک ریشه دارند و هم خانواده هستند و بنابراین همانند هم نوشته می شوند

اگر وارونه نویسی درسنین قبل ازدبستان صورت گیرد و حتی در کلاس اول چنانچه زیاد و پی دی پی تکرار نشود ,امری طبیعی است.

در زیرتمریناتی را پیشنهادمیکنیم که باعث درمان ان میشود

1)تن آگاهی: دانش اموز باید بتواند اندامهایش را بشناسد به این منظور ازاومیخواهیم هراندامی که نام می بریم با دستش نشان می دهد.

2) آدمکی ازمقوا می سازیم ,به گونه ای اندامهایش قابلیت حرکت داشته باشد (میتوان اندامها را جدا جدا برید ) سپس گردن و دست های ادمک را یک به یک به سمت چپ یا پایین می چرخانیم. و ازکودک میخواهیم که همان حرکتها را تقلید کند.

3)مربی میتواند روبروی کودک قرار بگیرد و اندامهایش را حرکت دهد و سپس کودک همان حرکت را تکرار کند

♥️هر کودکی روش متفاوتی دارد. برخی کودکان وقتی اطلاعات را می‌بینند آن را بهتر درک می‌کنند. برخی با شنیدن راحت‌تر هستند و برخی وقتی یاد می‌گیرند که از اطلاعات استفاده عملی کنند و آن را لمس کنند.

بهتر است بدانید کودک شما در کدام گروه قرار دارد، چون به‌این‌صورت کودک اطلاعات را بهتر درک می‌کند و یادگیری او بلند‌مدت‌تر می‌شود.

♦️دیداری: کودکانی که دیداری هستند وقی چیزی را می‌بینند بهتر آن را درک می‌کنند. در این مورد، کودک وقتی بهتر می‌تواند تمرکز کند که اطلاعات را می‌خواند و آن را می‌نویسد.

♦️درست‌کردن فلش کارت: اگر کودک شما باید املا یا مفاهیم را یاد بگیرد، نوشتن آنها روی یک کارت کوچک و دائم نشان‌دادن به او، کمک می‌کند این مفاهیم را سریع‌تر درک کند و به‌خاطر بسپارد.

♦️نقاشی‌کردن: از کودک بخواهید چیزی را که یادمی‌گیرد، نقاشی کند. این کار کمک می‌کند کودک مطالب را بهتر در ذهن خود ببیند. یکی از فایده‌های این کار این است که مهارت‌های حرکتی کودک نیز بهبود پیدا می‌کند.

♦️خط‌خطی‌کردن: معمولا می‌بینیم که کودک وقتی درس می‌خواند گوشه کتاب‌ را خط‌خطی می‌کند و فکر می‌کنیم حواس‌ او پرت شده. ولی درواقع خط‌خطی‌کردن کمک می‌کند کودک مطالب را به‌خاطر بسپارد و بعدا راحت‌تر آنها را به‌یاد آورد.

♦️شنیداری: کودکانی که وقتی چیزی را می‌شنوند آن را بهتر درک می‌کنند، یادگیری شنیداری دارند.

♦️بلندخواندن: کودکانی که یادگیری شنیداری دارند وقتی مطالب را بلند‌بلند می‌خوانند یا به خواندن کسی دیگر گوش می‌دهند، بهتر یاد می‌گیرند. در این موارد کتاب‌های صوتی برای کودک بهتر از کتاب‌های کاغذی هستند.

♦️موسیقی: گوش‌دادن به موسیقی در حین درس‌خواندن نیز به این کودکان کمک می‌کند، تمرکز کنند و مطالب را بهتر به‌یاد آورند.

♦️حرکتی: کودکانی که یادگیری حرکتی دارند، باید مطالبی که می‌خوانند را لمس کنند تا آن را بهتر بفهمند و درک کنند. برای این کودکان، یادگیری با برنامه‌های عملی بهتر از بلندخواندن و نوشتن است.

اختلالات دیکته نویسی انواع مختلفی دارد الف) حافظه ی دیداری ب)  نارسانویسی ج)حساسیت شنیداری د)دقت و)مشگلات مربوط به آموزش ه)وارونه نویسی یا قرینه نویسی

درزیر نمونه هایی از اختلالات را با ذکر مثال میگوییم

مثلا. دانش آموزی که منظوررا منزور ویا حیله را هیله گزند را گذند اصحاب را اسحاب و سطل را ستل مینویسد مشکل او مربوط به حافظه دیداری اومی باشد

یا دانش آموزی که پنبه را پمبه عکس را عسک دیوار را دیفار مسواک را مساک می نویسد یا کلمه ای را جا می اندازد مشکل اختلال او در حساسیت شنیداری اوست

دانش آموزی که کلمه صحیح را صبحیح و سبز را سیزو گندم را کندم شغال را شعال و کلمه نهفته را نهفنه می نویسد او دارای مشکل بی دقتی در اختلال دیکته نویسی است

والبته دانش آموزی که اصحابِ را اصحابه خروس را خوروس دیدن پدر را دیدنه پدر و شده ام را شوده ام بنویسد مشکل او مربوط به اموزش است و اختلال دیکته نویسی او مربوط به آموزش است

وهمچنین دانش آموزی که کلمه ها را به صورت برعکس بنویسد او دچارمشکل قرینه نویسی است

‍ ‍ تکنیک های ایجاد انگیزه درس خواندن در کودکان:

۱.درباره آن چه یاد می گیرد سوال کنید، نه درباره نمراتش

به جای این که کودکتان را برای نمرات پایینش تنبیه کنید، از او بپرسید که چه چیزی در مدرسه یاد گرفته است و آن ها را به شما یاد دهد. اگر در جایی اشتباه کرد، او را اصلاح کنید. هنگامی که او با زبان خودش به شما تدریس می کند، درس هایش را برای خودش تکرار می کند و لذا به یادگیری بهتر او کمک خواهد کرد.

2. در گروه کودکتان بمانید

یک رابطه مثبت و محترمانه با کودکتان داشته باشید. لازم است کودکتان نسبت به درس هایش احساس مسئولیت کند و هر گونه احساس ناکامی یا ترس از جانب شما، کودکتان را خرد می کند و بر ضد شما می شود. در کنار کودکتان باشید، نه در مقابلش.

3. با یکدیگر کار کنید

 شما می توانید کنار کودکتان بنشینید و کارهای خانه یا محل کارتان را انجام دهید، در حالی که او درس می خواند. اما در این زمان از لپ تاپ یا تلفن همراهتان استفاده نکنید.

4. روالی برای درس خواندن ایجاد کنید

به یاد داشته باشید که انجام تکالیف، درس خواندن نیست. درس خواندن باید کودکتان را به طور فعال درگیر تکرار درس ها، خواندن با صدای بلند، فهمیدن متون و کلمات دشوار و پاسخ ها کتبی یا شفاهی کند.

5. درباره درس خواندن صحبت کنید

با کودکتان درباره موضوعات درسی گفتگو کنید. از او بپرسید، امروز چه چیزی خوانده است؟ کدام موضوع برایش جالب بوده است؟ سعی کنید یک آزمایشگاه تجربی در خانه برایش ترتیب دهید. شما همچنین می توانید درباره اتفاقات مدرسه با او گفتگو کنید.

✅وظایفی را متناسب با سن و توان کودک به او بسپارید. به طور مثال، کودکان باید مسئول جمع آوری اسباب بازی ها و مرتب کردن اتاق خود باشند.  

✅کودکان را در تعیین وظایف مشارکت دهید. اگر فرزند شما در انتخاب وظایفِ مربوط به خود سهمی داشته باشد، بیشتر به حرف شما گوش خواهد کرد.

✅وقتی وظایف مشخص شدند، در پیگیری آن ثبات داشته باشید. گاهی والدین صبور نیستند و فکر می کنند اگر خودشان کاری را انجام دهند آسان تر از این است که بارها آن را به فرزندشان گوشزد کنند.

✅برای شانه خالی کردن از وظیفه، پیامدهایی در نظر بگیرید، مثل محرومیت از دسر مخصوص یا تماشای تلویزیون به مدت پانزده دقیقه.

✅چند قانون مشروط تعیین کنید. مثلا برای روز جمعه می توانید چنین قانونی قرار دهید: اول تمام کارها را انجام می دهیم و بعد به گردش می رویم.

✅به کودک بیاموزید که مسئول جبران اشتباهات خود نیز باشد. مثلا اگر مایعی را روی زمین ریخت باید از او بخواهیم در تمیز کردن آن کمک کند.